نورپردازی نمای ساختمان | زیباترین نورپردازی نمای ساختمان در جهان

نورپردازی نمای ساختمان

امروزه نورپردازی نمای ساختمان مسکونی از اهمیت زیاد و خاصی برخوردار است و جلوه بیرونی منزل محسوب می‌شود. پیمانکاران حتی قبل از شروع به ساخت، نقشه‌ها و نمای ساختمان خود را مشخص کرده و این موضوع حتی در خرید و فروش نیز بسیار مهم است.

یکی از المان‌های اصلی در ساخت و زیباسازی ساختمان، نمای آن است که علاوه بر حفظ مقاومت آن، تاثیر زیادی در زیبایی‌اش دارد و همین امر باعث شده تا طراحان داخلی یا معماران بیشتر به فکر زیبایی نورپردازی نمای ساختمان باشند. به همین دلیل طرح‌ها و الگوهای مختلفی شکل گرفته است و تقریباً در همه آن‌ها، زیبایی ظاهری و آرامشی که ایجاد می کند، مهم است. امروزه انواع نماها وجود دارد که می‌توانید به سلیقه‌ی خود انتخاب کنید. برای مثال از کاشی یا سنگ‌های تزئینی یا حتی چوب برای نمای ساختمان استفاده می‌کنند؛ که باید به سلیقه و سبک خانه‌ی خود انتخاب کنید. نما نباید فقط طرحی داشته باشد و بلکه باید ارزش زیبایی دیگری نیز داشته باشد. طراحی نمای ساختمان برای اینکه اولین عنصر تاثیرگذار روی شخص است، باید بیشتر به آن توجه کرد و طبق اصول طراحی شده باشد.

طراحی نمای ساختمان در شرایط اقلیمی متفاوت و شهرهای مختلف، با روش‌ها و مصالح ساختمانی متفاوت انجام می‌شود. در همه‌ی دنیا اهمیت به نورپردازی نمای ساختمان مهم است و امروزه به یک هنر و صنعت تبدیل شده است. از دیگر نکات مشترک در نمای ساختمان‌های متفاوت، انجام طراحی متناسب با کاربرد ساختمان است. مثلا ساختمان‌های اداری و یا شرکت‌های خصوصی که دارای فعالیتی خاص هستند، از نمای ساختمان متناسب با نوع فعالیت خود بهره می‌برند. شرکت اپل تقریبا این روند و طراحی را در تمامی ساختمان‌های فروشگاهی خود در سراسر دنیا اجرا می‌کند و معروف است. محیط‌های آموزشی و ساختمان‌های مسکونی نیز هر کدام دارای نورپردازی نمای ساختمان متناسب با کاربرد خود هستند.

طراحی و اجرای نورپردازی

تاثیر نورپردازی نمای ساختمان هم برای سلامت جسم و روان دارای اهمیت است و هم بر افزایش کارایی افراد و چشم‌نوازی هر چه بیشتر المان‌های معماری فضاهای داخلی و خارجی تاثیر دارد. مدیریت صحیح نور همگام با طراحی معماری می‌تواند برای افزایش شادابی و سرزندگی در محیط، آرامش، کارایی و حالات عاطفی افراد تاثیرگذار باشد، پس برای رسیدن به این اهداف باید طراحی نورپردازی نمای ساختمان مبتنی بر استانداردها و اصول نورپردازی باشد. چرا که همه ما عمل دیدن را به‌واسطه نور، به‌عنوان یک ماهیت طبیعی پذیرفته‌ایم و می‌دانیم بدون نور نمی‌توان درک درستی از فضا، حجم و رنگ داشته باشیم و بارها تاثیرات آن را بر سطح هشیاری، راندمان کاری و حالات عاطفیمان به صورت خوب و بد تجربه کرده‌ایم.

اصول طراحی نورپردازی نمای ساختمان 

نمای ساختمان یکی از مهم‌ترین بخش‌هاست که تاثیر بسیار زیادی در زیبایی ساختمان دارد، پس باید نورپردازی نمای ساختمان طوری طراحی شود که باعث حفاظت محیط داخل خانه از بیرون و ارتباط بسیار خوب با فضای داخل خانه برقرار کند. ما در شهر با یک ساختمان روبرو نیستیم، پس ساختمان‌ها جزئی از شهر حساب می‌شوند و زشتی آن بر فضای شهر و فضاهای عمومی تاثیر دارد. نمای ساختمان فقط در دید طراح و صاحب خانه نیست؛ بلکه در دید همه‌ی مردم قرار دارد. بنابراین باید نظر کسانی که به ساختمان نگاه می‌کنند را نیز جلب کند.

یکی دیگر از نکاتی که لازم است قبل از طراحی نورپردازی نمای ساختمان به آن توجه کرد، آب و هوای منطقه‌ای است. نمای ساختمانی که برای مناطق معتدل و مرطوب طراحی می‌شود با نمای طراحی شده در مناطق گرم و خشک متفاوت است. توجه به بافت خانه‌ها در مناطق مختلف نیز در طراحی و نورپردازی نمای ساختمان اهمیت زیادی دارد.

نمای ساختمان را بهتر است با توجه به شرایط محیطی، نظیر آب‌وهوا، زلزله، طوفان، باد و … انتخاب کنید که از مقاومت خوبی برخوردار باشد. نمای کامپوزیت، نمای سنگ، نمای آجر و نمای سرامیک را می‌توان از محبوب‌ترین نماهای خارجی ساختمان محسوب کرد. انتخاب رنگ نما برای نورپردازی نمای ساختمان نیز از اهمیت زیادی برخوردار است و شما می‌توانید برای زیبایی بیشتر نمای ساختمان چند طبقه، از ترکیب دو یا سه رنگ استفاده کنید و توجه داشته باشید رنگ‌هایی که برای طراحی و نورپردازی نمای ساختمان انتخاب می‌کنید باید با یکدیگر مطابقت و همخوانی داشته باشند تا ظاهر ساختمان شما جذاب و زیباتر به نظر برسد.

معماری و نورپردازی نمای ساختمان

در نورپردازی نمای ساختمان باید سر رشته‌ای از برق داشت و با رعایت این مورد و دانستن خصوصیات نور، به طراحی مشغول شد. به عبارت دیگر نورپردازی نما تلفیقی از هنر معماری و دانش مهندسی است. مهم‌ترین نکته‌ای که می‌توان توصیه نمود، طراحی و تصویب نورپردازی نما پیش از اجرا است. نیازمندی‌های برق‌کشی، فاصله‌گذاری‌ها و جایابی‌های چراغ‌ها در نما، در نحوه اجرای نما تاثیرات زیادی دارد.

معروف‌ترین سبک‌های حال حاضر عبارتند از: کلاسیک، باروک، هنر نو و مینیمالیسم. هر سبک دارای ویژگی‌های مثبت و معایب خاص خود است و نظر دکوراتورها در مورد انتخاب یک سبک بسیار ارزشمند خواهد بود.

طراحی نما سبک کلاسیک

سبک کلاسیک معمولا ترکیبی از دوره‌های تاریخی مختلف است. سبک به روز شده به کلاسیکایی یا نئوکلاسیکایی نیز معروف است. طراحی نما در این سبک بسته به کشور متفاوت است. کلاسیک یونان باستان، به دلیل مقیاس آن فقط می‌تواند در ساختمان‌های بسیار بزرگ قرار استفاده شود، زیرا در این نوع، ساختار معبد ایجاد شده است. بنابراین، طراحان اغلب از عناصر دوران قدیم مانند: ستون‌ها، پلاسترها، فریمون‌ها و مجسمه‌ها در طراحی و نورپردازی نمای ساختمان استفاده می‌کنند. نورپردازی نمای ساختمان‌های کلاسیک همواره شکوه و عظمت را به ما یادآوری می‌کند و حس و حال قصر و کاخ را به ما می‌دهد.

سبک باروک

کاخ‌های سلطنتی در سبک باروک هستند. آنها متضاد، پویا و با شکوه هستند. طرح‌های شکوهمند آن‌ها نمی‌توانند از پس زمینه ساختمان‌های دیگر متفاوت باشند. نمای ساختمان در سبک باروک، شامل کلنادهای بزرگ، گنبدهای چند لایه سفید، طلا، سایه نقره‌ای؛ دیوارهای مقعر، سنگ مرمر، مس و چوب است. دیوار خانه‌های باروک با حکاکی و موزاییک تزئین می‌شوند و تقریبا نزدیک به کلاسیک هستنئ..

عوامل بسیار مهم در شناخت نور برای نورپردازی نمای ساختمان 

لومن: واحد اندازه گیری شار نوری است.

منحنی فضایی پخش نور: به نقشه فضایی پخش نور گفته می‌شود. نور هر منبع نوری با استفاده از رفلکتور و یا لنز سر راهش به طرز متفاوتی در فضا پخش می‌گردد.

CRI: معیار تشخیص کیفی نور است. به عنوان مثال اگر منبع نوری cri پایین‌تری دارد، اجسام زیر آن رنگ واقعی خود را نمایش نمی‌دهند. آیا تا کنون مشاهده نموده اید که ماشین سبز رنگ زیر نور زرد خیابان آبی به نظر می رسد؟ این نتیجه پایین بودن کیفیت نور سدیم می‌باشد.

تکنولوژی‌ها و انواع منابع نوری

• التهابی: همان چراغ های دارای فیلامان هستند که با تبدیل انرژی حرارتی به نور عمل می‌کنند. راندمان نوری در این تکنولوژی به صورت متداول در حدود ۱۵ لومن به ازای هر وات مصرفی است.
• بخار جیوه: همان تکنولوژی استفاده شده در مهتابی‌ها و لامپ‌های کم مصرف CFI است.
• HID: شامل لامپ‌های بخار سدیم و متال هالید است. بخار سدیم بیشتر در کاربری های روشنایی های محوطه، خیابانی و گلخانه مورد استفاده قرار می‌گیرند. متال هالید علاوه بر محوطه در کاربردهای تجاری و نورپردازی‌های محوطه و پل‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• ال ای دی: با ورود طیف نور سفید از سال ۱۹۹۵ در زمره نورهای ساطع شده از ال ای دی‌ها، روز به روز جایگاه خود را بیشتر در صنعت روشنایی باز نموده‌اند. در حال حاضر ال ای دی با بازده نوری ۱۵۰ لومن بر وات اقتصادی شده است.

انواع لامپ ها و چراغ های روشنایی

• لامپ‌های هالوژن
• لامپ فلورسن
• لامپ‌های ال ای دی
• فیبرهای نوری
• چراغ‌های روشنایی cob
• ریسه نئون فلکسی

از مهم‌ترین نکاتی که در نورپردازی نمای ساختمان ها مهم است توجه به رنگ و شدت نور می‌باشد. نکته دیگر اینکه نورها نباید به داخل ساختمان نفوذ کنند و باعث ناراحتی ساکنین شوند. هنگام اجرای نورپردازی باید منابع نوری و چراغ‌ها را طوری جایگذاری کنیم که منبع دیده نشود. هماهنگی و تناسب رنگ نورها با رنگ نما هم باید مورد تایید قرار گیرد تا زیبایی بنا بیشتر شود. از دیگر ضوابطی که می‌توان در مورد طراحی نورپردازی نمای ساختمان نام برد، هماهنگی با محیط اطراف و ساختمان‌های مجاور می‌باشد. کیفیت نورپردازی به شدت نسبی نور نیز بستگی دارد. به این ترتیب دو حد نورپردازی داریم:

نورپردازی سخت: همان‌طور که از نامش نیز پیداست، نورپردازی را سخت می‌گویند که در آن از نورهای شدید استفاده می‌شود. برای مثال در طبیعت، آفتاب ظهر، نور سخت ایجاد می‌کند. در نورپردازی سخت، سایه‌ها کاملا مشخص و تند هستند و بافت‌ها و کناره‌های تیز ایجاد می‌شود.

نورپردازی نرم: در نورپردازی نرم، روشنایی‌ها پخش شده هستند و شدت نور به نسبت نورپردازی سخت، کمتر و ملایم‌تر است. برای مثال نور آسمان ابرآلود، نرم است. در این نورپردازی، خطوط و بافت‌ها کمی نرم، پخشیدگی نور بیشتر و تضاد ملایم‌تری بین نور و سایه وجود دارد.

جهت نورپردازی بر مسیری اشاره می‌کند؛ که نور به شیء می‌تابد. این مسیرها عبارت اند از:

نور جلویی: نوری که از رو به رو به سوژه می‌تابد.

نور پشتی: این نور، از پشت موضوعی که قرار است فیلم برداری شود، به آن می‌تابد و می‌تواند در زوایای مختلف از پشت بتابد. برای مثال مستقیم، از بالا، از پهلو و…. نور پشتی اگر همراه دیگر نورها نباشد اثری ضد نور دارد و سوژه را تاریک و تیره می‌کند. همچنین این نور کمک می‌کند خطوط مرزی مشخص شوند و سوژه از پس‌زمینه جدا شود.

نور پایین: نوری که از جلو و از پایین به سوژه می‌تابد. برای مثال کسی که در کنار آتش نشسته و نور آتش از پایین، چهره او را روشن می‌کند. از آنجا که نورپردازی از پایین، چهره را تحریف می‌کند، ممکن است برای خلق وحشت از آن استفاده شود.

نور بالا: نوری که از جلو و از بالا به سوژه می‌تابد. این نور اگر بر چهره بازیگر بتابد استخوان بندی صورت او را به خوبی نشان می‌دهد، به همین خاطر هر گاه فیلم ساز بخواهد حالت چهره و حس موجود در چهره بازیگر، نمایان شود؛ از این نور استفاده می‌کند.

مرزهای فضائی را روشن کنید

برای ارتقاء عناصر ساختمان و برانگیختن احساسات، درک مرزهای مکانی و چگونگی نورپردازی نمای ساختمان مهم است. به عنوان مثال برای افزایش مرزهای عمودی، نور باید به سمت سطوح دیوار هدایت شود. اگر دیواری وجود دارد که بافت متفاوتی دارد و افراد باید بیش از دیگر قسمت‌ها به آن توجه کنند، استفاده از پروژکتور بهترین راه است. این روش توجهات را به سمت دیوار جلب خواهد کرد و باعث می‌شود به عنوان یک قسمت از کل نما ظاهر شود. 

پس از روشن شدن مرزهای عمودی و افقی در نورپردازی نمای ساختمان، نورپردازی عناصر را  فراموش نکنید. ستون‌ها، طاق نماها، لبه‌ها، سایبان‌ها و … می‌توانند چشم را از یک ساختمان کلی مجبور به تمرکز روی عناصر معماری کنند. در یک نمای پر از رنگ و عناصر، گاهی اوقات برجسته کردن مناطق خاص دشوار است. نور می‌تواند با آشکارتر نشان دادن این عناصر به حل این مشکل کمک کند. از این تاکتیک می‌توان برای روشنایی داخل نیز استفاده کرد.                                 روشن کردن مرزهای فضائی در نورپردازی نمای ساختمان

در نورپردازی نمای ساختمان چه چیزی را روشن کنیم؟

نورپردازی نمای ساختمان در کل قسمت‌ها ضروری نیست. شما با نورپردازی در مهم‌ترین مناطق می‌توانید تاثیرات بسیار خوبی را ایجاد کنید. توصیه می‌شود مناطقی از نما که دارای کمترین میزان دید هستند؛ روشن شود. مثل مناطقی که به دلیل وجود درختان، ساختمان‌های مجاور و غیره دیده نمی‌شوند و بیشترین تأثیر را بر روی بینندگان دارند.

این بینندگان می‌توانند سرنشینان وسایل نقلیه منتظر در چراغ راهنمایی مجاور ساختمان باشند، یا افرادی که در ورودی و خروجی درب ساختمان منتظر هستند. وجود آب نیز در پیرامون ساختمان می‌تواند، تأثیر روشنایی را با انعکاس نور در خود افزایش دهد. نور محیط اطراف ساختمان می‌تواند باعث کاهش تاثیر نورپردازی نمای ساختمان شود. از این رو توصیه می‌شود که قسمت‌های تیره را برای روشنایی انتخاب کنید. به عنوان مثال قسمت‌های بالایی تیره‌تر هستند. همچنین وسایل و جلوه‌های روشنایی نیز باید به گونه‌ای قرار بگیرند که باعث خیرگی چشم نشوند.

هدف از نورپردازی نمای ساختمان چیست؟

هدف نورپردازی نمای ساختمان بسیار مهم است. این هدف بعد از این، بر هر تصمیمی‌ در طراحی تاثیر می‌گذارد و به سوالاتی مانند ایجاد سبک، نوع سبک نور و … پاسخ می‌دهد.

ساختار کلی را شناسایی کنید. این شناسایی باید بر اساس نوع فضا و افرادی که آن را مورد توجه قرار می‌دهند؛ باشد. همچنین تعیین کنید که ساختمان شما چگونه می‌تواند به عنوان یک نقطه عطف و مکان جذاب، یک تصویر زیبا را به شهر اضافه کند.

نوع شناسی ساختمان عامل اصلی در نظر گرفتن نورپردازی نمای ساختمان است. یک فضای کوچک تجاری را می‌توان با یک سبک شاد و روشن از نورپردازی فعال کرد . یک برج اداری از طریق نورپردازی پویا و گسترده می‌تواند به یک نماد و نقطه عطف در شهر تبدیل شود .همچنین می‌توان از طریق نورپردازی یک ساختمان مسکونی از مهمان‌ها استقبال بیشتری کرد.

معماری و مفهوم اصلی ساختمان را می‌توان از طریق روشنایی مورد حمایت قرار داد زیرا باعث افزایش عناصر در نما می‌شود.

ملاحظات طراحی نورپردازی نمای ساختمان

موارد زیر ملاحظات و احتیاطات عمومی ‌است که باید هنگام طراحی نورپردازی نمای ساختمان به خاطر بسپارید. بر اساس شرایط خاص هر پروژه، برخی از این ملاحظات می‌توانند اهمیت بیشتری پیدا کنند و برخی دیگر را نمی‌توان نادیده گرفت.

• ارتفاع ساختمان
• موقعیت منبع نور
• عرض ساختمان
• رنگ و بازتاب نور
• تاثیر نور بر محیط
• وزن لامپ‌ها
• اجتناب از آلودگی نوری (نور بیش از حد)

نتیجه

نورپردازی نمای ساختمان یک رویکرد منحصر به فرد و حساس است که به هدف نیاز دارد. کمی ‌تمرین و آزمایش در این امر می‌تواند نتایج خوبی به همراه داشته باشد و بازدهی بالایی از سرمایه گذاری‌ها در ساخت و ساز ایجاد کند. این رویکرد هنوز به طور کامل مورد بررسی قرار نگرفته است ولی در آینده می‌توان توسط طراحان جوان نتایج بهتری را به دست آورد.