راهنمای کامل و سریع انواع رنگ ساختمانی

جامع ترین راهنمای انواع رنگ ساختمانی، مزایا، معایب، کاربرد و نمونه

Types of Paints and Painting Materials Used in Construction

در این مقاله به بررسی کامل ساختار مواد تشکیل دهنده انواع رنگ ساختمان پرداخته و انواع رنگ های ساختمانی معرفی میگردد. کاربردشان و نوع رنگ مناسب برای سطوح مختلف ساختمان مانند سطوح داخلی، خارجی، فلزی و چوبی معرفی خواهند شد.

رنگ‌ها جز مصالحی از ساختمان هستند که صورتی خاصی به فضای ساختمان می‌بخشند و تاثیر بسیار مستقیمی بر روی دکوراسیون داخلی فضا دارند. وجود رنگ در داخل محیط کار یا منزل می تواند محیطی گرم، دوستانه و هیجان انگیزی را برای اعضا ایجاد کند و تاثیر هر یک از رنگ ها در دکوراسیون متفاوت است.

مواد تشکیل دهنده رنگ:

رنگ ساختمان دارای مواد تشکیل دهنده بسیاری ست که در تولید شان مورد استفاده قرار می گیرد:

رنگ ها معمولا شامل رنگدانه، رزین، حلال و مواد افزودنی هستند.

1. رنگدانه ها ذرات جامدی هستند که به جهت بوجود آوردن خصوصیات معینی در رنگ پخش می شوند و ره محصول نهایی رنگ می دهند و در دو دسته آلی و معدنی قرار دارند.
2. رزین یا رنگ پایه نیز ستون اصلی پوشش رنگ را تشکیل می دهد و باعث مقاومت در برابر آب و مواد شیمیایی در زمان خشک شدن، دوام، چسبندگی می شود.
3. یکی دیگر از مواد تشکیل دهنده فرمولاسیون رنگ ها حلال ها هستند که جزء فرار تشکیل دهنده اند و باید برای حل کردن رزین به رنگ افزوده می شوند و میتوانند آلی، معدنی یا آب باشند.
4. مواد افزودنی نیز که به مقدار کمی اضافه می شوند باعث مقاومت در برابر کپک، مقاومت در برابر خراش، خشک شدن خوب و غیره می شوند.

مراحل تولید رنگ:

• اندازه گیری دقیق مواد: مواد تشکیل دهنده به صورت وزنی و حجمی با وسایل  اندازه گیری وزن می شوند.
• آماده سازی پایه رنگ: حلال و رنگدانه های پودری با نسبت های معین با هم مخلوط می شوند و بر اساس وزن تولید می شوند.
• مخلوط کردن: بر اساس فرمولاسیون رنگ رزین ها به رنگ تولید شده اضافه می شوند.
• رسیدن به محصول نهایی و آزمایشگاه: محصول نهایی توسط آزمایشگاه بررسی می شود. آزمون هایی مانند درجه پراکندگی، سازگاری، تراکم، قدرت رنگ، زمان خشک شدن، ظاهر و غیره برای رنگ نهایی انجام می شود.
• بسته بندی: محصول بسته بندی شده و برای انبار ذخیره خواهد شد تا بعدا ارسال شوند.

انواع رنگ های ساختمانی

رنگ های ساختمانی دو دسته هستند: رنگ های قابل شستشو و غیر قابل شستشو

رنگ های قابل شستشو با نام رنگ های روغنی و یا اکریلیک یاد می شوند، رنگ های غیر قابل شستشو نیز همان رنگ های پلاستیکی هستند که اگر لکه ای روی آنها بیافتد نمی توان آنها را به سادگی پاک کرد.

اما یادتان باشد اگر برای خانه خود قصد رنگ آمیزی مجدد دارید، رنگ های پلاستیک برای سقف تنها استفاده میشوند، چراکه سقف ها محلی برای رفت و آمد نیستند و کمتر از محیط های دیگر لکه پذیر هستند، و استفاده از رنگهای اکریلیک و یا روغنی برای دیوارها، درب ها و چهارچوب ها مناسب می باشد. جالب است بدانید برخی از رنگ ها نیز تولید شده اند که مناسب برای رنگ آمیزی پارکینگ، راه پله ها و مناطق عمومی بوده و برای استفاده در داخل ساختمان ها مناسب نیستند؛ این نوع از رنگ ها با نام بلکا، کنیتکس و یا مولتی کالر شناخته می شوند.

دسته بندی انواع رنگ های ساختمانی

رنگ آستر

همانطور که می دانید یک زیر سازی خوب می تواند تاثیری بسیار عالی در نتیجه نهایی کار شما داشته باشد. در واقع زیر سازی از رنگ آمیزی بسیار مهمتر بوده و موفقیت نهایی تنها به زیر سازی و در واقع آستر دیوار بستگی دارد. رنگ های آستر مناسب برای بستر سازی دیوار قبل از رنگ آمیزی هستند و اگر چند قطره ای از رنگ مورد نظر خود را به آستر اضافه کنید می توانید نتیجه ای بهتر از آن بگیرید. از رنگ آستر درکلیه سطوح بدون پوشش، استفاده می شود.

رنگ های لاتکسی یا اکریلیک

آن دسته از رنگ ها هستند که حلال در آب بوده و از دسته رنگ هایی به شمار می روند که لکه ها از روی آنها به سادگی پاک خواهد شد. این نوع از رنگ ها در مقایسه با رنگ های روغنی زوتر خشک می شوند و در زمانی که در حال خشک شدن هستند گاز و بوی کمتری از خود متصاعد خواهند کرد. رنگ های اکریلیک از خاصیت ارتجاعی برخوردار هستند  بنابراین نسبت به رنگ های روغنی دارای مقاومت بیشتری در برابر ترک های سطحی خواهند بود.

• مزایای رنگ اکرلیک

می توان به کاهش نیروی انسانی اشاره کرد، علاوه بر آن فاقد حلال های نفتی مضر می باشد، صد در صد قابل شست و شو با انواع شوینده ها و ضد عفونی کننده ها هستند و بدون بو.  مقاوم در برابر زردی و رنگ پریدگی و جایگزین قطعی برای انواع رنگ های روغنی هستند.

• معایب رنگ اکرلیک

 عدم امکان استفاده برای درب ها و چهار چوب ها و عدم تهیه طیف های مورد نظر مشتریان توسط استاد کاران از جمله معایب این رنگ است.

رنگ آلکاییدی یا روغنی

همانی است که در بیشتر خانه های امروزی شاهدش هستید، این نوع از رنگ ها مقاومت بالایی در برابر فرسودگی و ترک از خود نشان می دهند؛ اما در مقایسه با رنگ های لاتکسی هم دیرتر خشک می شوند و هم سطح هموارتری از خود به جای می گذارند؛ به طوریکه در آنها شاهد هیچ ردی از قلمو نخواهید بود.

• مزایا رنگ های روغنی
  
• جلوه ای براق
• سطح پرداخت شده ی نهایی مسطح

رنگ لعابی

رنگ های لعابی برای سطوحی مناسب است که به یک پوشش ضد آب نیاز دارند؛ این نوع از رنگ ها پس از آنکه خشک می شوند یک لایه سخت و مقاوم تولید خواهند کرد.

رنگ پلاستیک

رنگ های پلاستیک عموما برای سقف مناسب هستند؛ با آنکه این نوع از رنگ ها از قدیم وجود داشته اند اما به دلیل آنکه غلظت بالایی دارند به خوبی بر روی سطوح پخش نشده و عموما در آنها رد قلمو غلطک باقی خواهد ماند؛ چنین رنگ هایی لکه پذیر بوده و به سادگی نمی توانید لکه های روی آن را پاک کنید؛ پس توصیه می کنیم از این رنگ تنها برای سقف ها استفاده کنید که نیازی به تمیز کردن ندارند.

• مزایا رنگ پلاستیک
• با آب به خوبی مخلوط می شوند و نیاز به حلال های نفتی ندارند.
• رنگ های پلاستیک درجه ی یک قابل شست و شو هستند.
• سرعت در رنگ آمیزی و اتمام کار در این رنگ ها زیاد است.
• بوی زننده و تندی ندارند.
• سرعت بالایی در خشک شدن دارند .
• چون این رنگ ها مات هستند و ایراد های دیوار ها و سقف ها را تا حد زیادی از بین می برند.

• معایب رنگ پلاستیک
• آب گریز نبودن آن زیرا آب را به خود جذب می کند.
• زود چرک می شود و قابل شست و شو نیستند.
• قابل استفاده بر روی آهن آلات مثل در و پنجره و نرده نیستند.

رنگ بلکا

از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است و جایگزین مناسبی برای رنگ و کاغذ دیواری است در واقع نوعی پوشش سلولوزی است که از الیاف طبیعی همچون پنبه ساخته شده است.

• مزایای رنگ بلکا

بلکا نیاز به زیر سازی ندارد و به راحتی عیوب زیر کار را می پوشاند، عایق حرارتی و برودتی خوبی ست، سبُک است و تنوع رنگ آن بالاست. بدون بو و حساسیت است، قابل شستشو است و به راحتی با کف شامپو فرش می توان آن را شست و با رزین های مخصوص می توان آن ها را ضد آب نمود. عایق رطوبت است و ترک نمی خورد. این پوشش بر خلاف رنگ و کاغذ دیواری به آسانی قابل ترمیم است.

رنگ جلا و ورنی

رنگ های جلا در درجات مختلفی تولید شده اند؛ این نوع رنگ ها دارای شفافیت متفاوتی بوده و برای پرداخت نهایی دیوار کافی نمی باشند و برای این منظور و ایجاد دوام بیشتر باید ورنی شوند.

رنگ پتینه

پتینه کاری هنری است که در آن با استفاده از رنگ ها و ابزار مختلف بافت های بصری زیبا و جذاب بر روی سطوح مختلف ایجاد می کند. به این ترتیب خانه هر کس همان طور رنگ‌آمیزی و تزئین می‌شود که او می‌اندیشیده و می‌پسندیده‌ است.

• مزایای رنگ پتینه

از مزایای پتینه نسبت به رنگ های ساده معمولا دل نشین تر است، صد در صد قابل شست و شو است و بر روی هر سطحی قابل اجراست، نسبت به رنگ های ساده نظیر سفید دیرتر کثیفی و غبار را نشان می دهد.

رنگ مولتی کالر

این نوع از رنگ ها قابل اجرا بر روی تمامی سطوح‌ هستند. رنگ‌های مولتی‌کالر دکوراتیو بوده یعنی یک لایه ی نازک بر روی سطوح ایجاد می‌نماید و بسیار مناسب برای سطوح گچ، سیمان، بتون، آهن، آلومینیوم، چوب، رنگ، سنگ، شیشه، کاشی، پلاستیک، رنگ روغن و غیره هستند.

• مزایای مولتی کالر

بافت ویژه این رنگ و مات و کم‌ جلا بودن آن، مشکلاتی از قبیل موج و خرابی سطح زیر کار دیوار را در خود محو می‌کند. از آن جایی که ذرات معلق هوا و دودها را به خود جذب نمی‌کند، برای محیط های پر رفت‌و‌آمد مانند راه‌پله‌ها بسیار مناسب است. در صورت آسیب‌دیدگی به سادگی با حداقل مواد و به بهترین وجه ممکن قابل ترمیم است. در مدت کوتاهی خشک می شود، بدون بو است، ضخامت کمی دارد، قابلیت اجرا بر روی تمامی سطوح بدون رنگ پریدگی و زرد شدن را دارد.

رنگ اپوکسی

رنگ ساختمان اپوکسی از واکنش رزین های اپوکسی با اسیدهای چرب تولید می شود. این رنگ در برابر آب بسیار مقاوم است و به همین دلیل در قایق و کشتی نیز از آنها استفاده می شود.

رنگ ضد حریق

محلول رنگ های  ضد حریق در برابر آتش مقاوم است و توسط تنگستات سدیم و رنگ ازبست آتش گرفتن را به تاخیر می اندازد. به همین دلیل در مکان هایی که از چوب استفاده شده است از این نوع رنگ ساختمان استفاده می کنند. رنگ نانو ضد حریق به عنوان پوششی بر روی سازه های فلزی و یا مواد آتش زا اجرا می شود. ضد آتش بودن رنگ نانو به معنی کاهش مدت زمان فرآیند آتش گرفتن و ذوب شدن مصالحی مانند فولاد است.

رنگ های مورد استفاده بر سطوح چوبی

در گذشته تنها روغن جلا برای چوب استفاده می شده است. اما امروزه نمونه های جدید تری از روغن جلا مانند پلی یورتان و ملامین موجود است که بافت چوب را بهتر نمایش می دهد. رنگ کاری چوب با رنگهای شفاف، سیلر، کیلر، پلی استر و نیم استر علاوه بر پوشاندن سطح و حفاظت آن لایه شفافی را بر روی چوب به وجود می آورد بدون آن که در نقش و موج چوب تغییری ایجاد کند. کیفیت رنگ کاری چوب تخصص، ذوق وسلیقه نقاش چوب بستگی دارد زیرا رنگ کاری چوب یک کار هنری می باشد که در صنعت مبل گرفته تا کابینت آشپزخانه، لازم به ذکر است که هر نقاش ساختمان نمی تواند نقاش چوب باشد. خدمات رنگ کاری چوب بسیار گسترده و ظریف می باشد.

ابزارآلات نقاشی

سمباده ، تیغ ، کاردک ، انواع بتونه ، انواع رنگ مورد نیاز ، غلطک ، دسته غلطک ، سینی غلطک ، پیستوله (بادی ، دستی ، برقی ) ، انواع قلمو و …

نکاتی مربوط به عوارض رنگ:

• -بیشتر رنگ‌ها حاوی حلال‌هایی هستند که موجب نرمی ‌و روانی رنگ شده و هنگام خشک شدن رنگ، تبخیر می‌شوند. این مواد می‌تواند به سلامت آسیب برساند.
• -تماس کوتاه‌مدت با این مواد می‌تواند علایمی‌ مانند تحریک و قرمزی پوست، خستگی و تهوع، سردرد و سرگیجه ایجاد کند.
• -تماس طولانی‌مدت می‌تواند مشکلات بهداشتی بیشتری مانند آسیب سیستم اعصاب مرکزی، کبد و کلیه ایجاد کند.
• -کودکان، زنان باردار، افرادی با مشکلات تنفسی و ریوی و افرادی که به دلیل نوع شغل‌شان بیشتر با این مواد تماس دارند، بیش از دیگران در معرض خطر هستند.
• -هنگام انتخاب و خرید رنگ، بهتر است رنگ‌هایی را که در آب حل می‌شوند، انتخاب کنید. رنگ‏هایی که در آب حل می‌شوند، برای پاک کردن به حلال‌های شیمیایی که به پوست و سیستم تنفسی آسیب می‌رسانند، نیازی ندارند.
• -از اسپری کردن رنگ پرهیز کنید، زیرا ذرات رنگ به اطراف پخش می‌شوند و آسیب زا هستند.
• -برخی رنگ‌ها حاوی فلزات سنگین و مواد شیمیایی خطرناک هستند، بنابراین هنگام خرید رنگ با پرسش از فروشنده و مطالعه اطلاعات روی برچسب محصول، رنگ سالم‌تری را انتخاب کنید.
• -نگهداری از باقی‌مانده رنگ کار آسانی نیست. از همان ابتدا به اندازه‌ای که می‌خواهید، خرید کنید و در صورت لزوم، قوطی‌های کوچک رنگ را انتخاب کنید.

رنگ دکوراسیون داخلی

• -پیش از رنگ کردن خانه اگر در خانه‏ های آپارتمانی زندگی می‌کنید، همسایه‌ها را از این کار مطلع کنید و به مدیر ساختمان اطلاع دهید. اگر این کار را با برنامه‌ریزی انجام دهید، بهتر است. ممکن است دیگران هم تصمیم بگیرند هم‌زمان با شما این کار را انجام دهند.
• -در و پنجره‌ها را باز بگذارید و از تهویه مناسب هوا استفاده کنید، سیستم‌های خنک‌کننده برای این کار کافی نیستند و هوای آلوده داخل خانه را خارج نمی‌کنند.
• -اگر نمی‌توانید تهویه مناسب ایجاد کنید از ماسک دهان حتما استفاده کنید. توجه داشته باشید که ماسک‌های گرد و غبار، حلال‌ها را عبور می‌دهند.
• -بهتر است پنج تا شش روز پس از رنگ کردن هم، خانه را خالی بگذارید. حلال‌ها و ذرات رنگ و مواد سمی ‌و محرک تا چند روز در فضا باقی می‌ماند و استنشاق این مواد سبب سردرد و حالت تهوع می‌شود.
• -اگر از رنگ‌های روغنی استفاده می‌کنید، بیشتر دقت کنید. این رنگ‌ها مخاطرات سلامتی بیشتری دارند و خطر حریق و آتش‌سوزی‌شان هم بیشتر است.
• -مراقب منابع آتش و شعله باشید و کهنه‌ها و پارچه‌های آغشته به رنگ و حلال را در ظروف فلزی دربسته بگذارید.
• -هنگام رنگ زدن خانه سیگار نکشید. سیگار علاوه بر بیشتر کردن خطر حریق، موجب تشدید علایم مسمومیت با مواد شیمیایی و حلال‌های رنگ هم می‌شود.
• -درب قوطی‌های رنگی را که از آنها استفاده نمی‌کنید، بسته نگه دارید و آنها را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
• -درب قوطی را بگذارید و با ضربه چکش آن را محکم ببندید و جایی دور از گرما و سرما ذخیره کنید. برخی رنگ‌ها حاوی حلال‌ها و مواد قابل اشتعال و انفجار هستند که می‌توانند سمی‌ هم باشند.
• -برای ذخیره کردن و نگهداری طولانی‌مدت رنگ، طبق دستورالعمل روی بسته‌بندی عمل کنید.